Περιβαλλοντική εκδρομή της Α΄ Λυκείου στην Ήπειρο
Απρίλιος 2009





Το ταξίδι στην Ήπειρο αρχίζει, μόλις συναντάμε το γεφύρι της Άρτας. Η σκέψη και η διάθεση αλλάζει, όταν αντικρίζουμε την εικόνα του.
" Άν τρέμουν τ' άγρια βουνά, να τρέμει το γεφύρι, κι αν πέφτουν τ' άγρια πουλιά, να πέφτουν οι διαβάτες..."

Το θρυλικό "γιοφύρι της Άρτας" άλλοι λένε πως χτίστηκε στους ρωμαϊκούς χρόνους, άλλοι τον καιρό του Δεσποτάτου τής Ηπείρου και άλλοι την εποχή της Τουρκοκρατίας. Περίτεχνο γεφύρι με τη μεγάλη καμάρα στη μέση και τις δύο άλλες μικρότερες από κάθε της μεριά.
"Αν δε στοιχειώσετ' άνθρωπο γιοφύρι δε στεριώνει. Μουδ' άνθρωπον από ταπί, μουδέ κανά διαβάτη. Μόνο του Πρωτομάστορη να πάρτε τη γυναίκα..."

Ήταν μεγάλο έργο στον καιρό του αυτό το γεφύρι.
Ζει πάντα στις εποχές η άποψη πως τα μεγάλα έργα στεριώνονται με θυσίες. Η θυσία στα θάματα τής οικοδομικής απαιτούσε, σύμφωνα με πανάρχαιο μύθο, το πρώτο λιθάρι να πέσει πάνω σε ζωντανό, σε μια ψυχή. Γιατί, υπήρχε η πίστη, πως η ψυχή του θύματος με τις υπερφυσικές της δυνάμεις, γινόταν το προστατευτικό πνεύμα του οικοδομήματος. Αυτό το δυσκολοδιάβατο ποτάμι που έφερνε και πολλές καταστροφές με τις πλημμύρες του έπρεπε να δαμαστεί.
Πολυάριθμοι μαστόροι και μαθητάδες ολημερίς το χτίζανε και το βράδυ γκρεμιζόταν. Τότε ο πρωτομάστορας θυσίασε την πανέμορφη γυναίκα του:

"Άν τρέμουν τ' άγρια βουνά, να τρέμει το γεφύρι,
κι αν πέφτουν τ' άγρια πουλιά, να πέφτουν οι διαβάτες..."

Ο Κωστής Παλαμάς είπε : "Της Άρτας το γεφύρι είναι λαϊκό αριστούργημα, σαν ένα κομμάτι από ραψωδία Ομηρική, και είναι για να το εκμεταλλεύονται η ποίηση και η μουσική, όσο υπάρχουν".


Κτισμένα σε υψόμετρο 550 μέτρων , στη δυτική όχθη της λίμνης Παμβώτιδας, τα Ιωάννινα καθρεφτίζονται στα ήρεμα νερά της, αντίκρυ από το βουνό Μιτσικέλι.
Είναι μια όμορφη, γραφική πόλη(η μεγαλύτερη και η πρωτεύουσα της Ηπείρου), που συνδυάζει τις ιστορικές μνήμες με την πραγματικότητα μιας σύγχρονης μεγαλούπολης, ενώ αποτελεί το σημαντικότερο οικονομικό και πνευματικό κέντρο της Β.Δ. Ελλάδας. Μια ζωντανή πόλη με 100.000 κατοίκους που κουβαλάει μια ιστορία αιώνων. Τα σημερινά Γιάννενα είναι μια πόλη που σφύζει από ζωή και φημίζεται για τη διασκέδαση και τη νυχτερινή ζωή της. Η πόλη διαθέτει δυο νοσοκομεία, Πανεπιστήμιο και Τ.Ε.Ι. Πλούσια είναι και η πολιτιστική δραστηριότητα της πόλης, αφού στεγάζει αξιόλογα μουσεία και βιβλιοθήκες, ενώ διοργανώνονται εκδηλώσεις καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Με τη λίμνη των Ιωαννίνων συνδέεται και η τραγική ιστορία, από τις πολλές στα χρόνια του Αλή Πασά, του πνιγμού της όμορφης Κυρά-Φροσύνης.
Σαν φόρο τιμής, αγάπης και πίστης στους ανώνυμους και επώνυμους ήρωές μας, έφτιαξα τούτο το Μουσείο Ελληνικής Ιστορίας με κέρινα ομοιώματα, στο χωριό Μπιζάνι Ιωαννίνων. Το «Μουσείο Ελληνικής Ιστορίας» το στεγάζω σ' ένα κτίριο Αστικής Φρουριακής Αρχιτεκτονικής της Ηπείρου του 18ου αιώνα, που θεμελίωσα το 1983 και το τελείωσα το 1994.
Παύλος Π. Βρέλλης - γλύπτης

To σπήλαιο Περάματος ανακαλύφθηκε τυχαία το 1940, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς οι κάτοικοι του χωριού προσπαθούσαν να βρουν καταφύγιο από τους βομβαρδισμούς.
Με το τέλος του πολέμου βρέθηκε στο Πέραμα ο Κωνσταντίνος Κασβίκης, γυμναστής και ερασιτέχνης σπηλαιολόγος όπου μαζί με την ομάδα του έβγαλε φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν στον τοπικό και αθηναϊκό τύπο.
Έτσι έμαθαν για το σπήλαιο ο Ιωάννης και η Άννα Πετροχείλου, οι οποίοι επισκέφθηκαν το Πέραμα και άρχισαν συστηματική εξερεύνηση και χαρτογράφηση του σπηλαίου, ώστε να αξιοποιηθεί τουριστικά.

Το Μέτσοβο είναι μια κωμόπολη της Ηπείρου, στα βουνά της Πίνδου, σε υψόμετρο 1100-1300 μέτρα. Βρίσκεται ανάμεσα στα Ιωάννινα (βόρεια) και στα Μετέωρα (Νότια). Οι κάτοικοί του, που σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ανέρχονται σε 3.195, είναι κυρίως βλάχικης καταγωγής. Το Μέτσοβο γίνεται πόλος έλξης κατά τη διάρκεια του χειμώνα, καθώς λειτουργεί χιονοδρομικό κέντρο στην περιοχή.
Το Μέτσοβο είναι ακόμα γνωστό για την παρασκευή δύο τυριών, με την ονομασία μετσοβόνε και μετσοβέλας. Επίσης, φημίζεται για την παραγωγή κρασιού με πιο γνωστό παρασκευαστή τον αμπελώνα του κατωΐου της οικογένειας των Αβέρωφ.
Το Μέτσοβο είναι κοιτίδα διάσημων Ελλήνων και μεγάλων ευεργετών του έθνους όπως ο Νικόλαος Στουρνάρης, η Ελένη Τοσίτσα, ο Μιχαήλ Τοσίτσας και ο Γεώργιος Αβέρωφ, που κατάφεραν να κάνουν γνωστό το Μέτσοβο πανελληνίως.
Η μεγαλύτερη συμβολή των πιο πάνω προσώπων ήταν η δημιουργία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου το οποίο εν συντομία καλείται Μετσόβιο.


Σκαρφαλωμένα στα βουνά της Ηπείρου, κρυμμένα ανάμεσα στα δέντρα, τα Ζαγοροχώρια είναι αναμφισβήτητα από τις πιο όμορφες γωνιές αυτού του τόπου.
Υπέροχη αρχιτεκτονική, τοξωτά γεφύρια, γραφικά καλντερίμια, πέτρινα σπίτια και φιλόξενες πλατείες, υπέροχη κουζίνα με πίτες και ψητό κρέας, ζεστοί άνθρωποι και όλα αυτά μέσα στα υπέροχα τοπία των εθνικών δρυμών της Ηπείρου.
Η λέξη Ζαγόρι πρωτοεμφανίστηκε σε έγγραφο του 1321 και σημαίνει ‘πίσω από τα βουνά’. Είναι ένα από τα πολλά τοπωνυμία της Ηπείρου, που προέρχονται από τα Σλαβικά (από την πρόθεση Za που σημαίνει ‘πίσω’ και το ουσιαστικό gora που σημαίνει ‘βουνό’). Τα Ζαγοροχώρια είναι φημισμένα για την απίστευτη φυσική ομορφιά τους, την ξεχωριστή αρχιτεκτονική τους και τη μακρά ιστορία τους. Και φυσικά όχι άδικα, αφού το φυσικό τοπίο, η γραφικότητα κάθε χωριού ξεχωριστά και οι απεριόριστες δυνατότητες εξορμήσεων και παντός τύπου δραστηριοτήτων πραγματικά μαγεύουν και εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη.

Με γέλασεν η χαραυγή, της νύχτας το φεγγάρι
κι εβγήκα νύχτα στα βουνά, ψηλά στα κορφοβούνια
Κούγω τα πεύκα που βροντάν και τα βουνά βογγούνε.
Εσείς βουνά των Γρεβενών και πεύκα του Μετσόβου,
τι έχετε και μαλώνετε; Τι έχετε και βογγάτε;
Στο Πάπιγκο, στο μαχαλά είναι μια κρύα βρύση.
Οπόχει πόνο στην καρδιά να πάει να πιεί να σβήσει.


«Το Ζαγόρι είναι γραφή δύσκολη. Δεν προσφέρεται για ερμηνείες πρόχειρες. Για να το καταλάβεις, πρέπει να το δεις από πολλές μεριές» γράφει ο Ζαγορίσιος Νικολαίδης.
Κι ο Γιάννης Σαραλής θα συμπληρώσει
:«Αν θέλεις να φτάσεις στο Ζαγόρι, ας αναρριχηθεί πρώτα η σκέψη σου προσκυνήτρα, ας φτερουγίσει η ψυχή σου με οδηγήτρα την ανάμνηση ...».

Βουνά, θεοβούνια, ποτάμια και ρέματα, κοιλάδες ήμερες, φαράγγια γεμάτα θρύλους, δασωμένες πλαγιές κι ανάμεσά τους μια αρμαθιά από 46 αρχοντοχώρια, στις πτυχές της Πίνδου, άλλα στα πεντακόσια μέτρα κι άλλα σκαρφαλωμένα πάνω από τα χίλια φαντάζουν απάτητα.
Τα Ζαγοροχώρια «φωλιάζουν σαν τ'ς πέρδικας τα πλιά» σε κάθε αυχένα, στήθωμα ή άπλωμα και γίνονται ένα με τη γης, χωρίς να ξεχωρίζουν παρά μόνο απ' τον καπνό που βγαίνει το χειμώνα απ' τα μπουχαριά.
Είναι ένας τόπος που απλόχερα το χέρι του Θεού σκόρπισε τις ομορφιές κι απλόχερα και σπάταλα το χέρι του ανθρώπου τον έντυσε, τον στόλισε με πετρόχτιστα σπίτια, αρχοντικά αριστουργήματα, εκκλησιές περίτεχνες και μεγαλόπρεπες με καμπαναριά, σχολειά σωστά σεράγια με πολύτιμες βιβλιοθήκες, με μοναστήρια, με καλντερίμια και γεφύρια, με βρύσες και στέρνες, με μεσοχώρια και στις άκρες καλύβες κι αλώνια, μνημεία όλου του Ζαγορίσιου πολιτισμού.
Το Ζαγόρι δεν είναι μόνο μια μοναδική φύση αλλά κι ένας ιδιαίτερος πολιτισμός, μια ζωντανή ιστορία, ένας απόμακρος θρύλος.Εδώ γεννήθηκε κει θέριεψε ο ξακουστός Ζαγορίσιος πολιτισμός. Τα προνόμια βοήθησαν σ' αυτό, αφού του εξασφάλισαν αυτονομία, θαυμαστή αυτοδιοίκηση, κοινωνική και θρησκευτική ελευθερία.
Κι η ξενιτιά, ο μισεμός, η αποδημία;
«Οι Ζαγορίσιοι ανέκαθεν τον περισσότερον χρόνον διάγουσιν εις την ξένην» λέει ο Λαμπρίδης.
Ο ξενιτεμός αυτός έφερε αγαθά, πλούτο και πολυτέλεια αλλά και ιδέες καινούριες και γράμματα.Τα ταξίδια γεφύρωσαν τόπους και πολιτισμούς.Η ανθρώπινη επικοινωνία, ο άλλος κόσμος παραπέρα, ήταν ανθρώπινη ανάγκη, όνειρο τολμηρό των ανθρώπων, να γνωρίσουν, να μάθουν άλλους τρόπους ζωής, ν' ανταλλάξουν προϊόντα, να ζήσουν αλλιώτικα.Η ξενιτιά ύψωσε αρχοντικά, αλλά κι εκκλησιές και σχολειά και βρύσες και στέρνες και μεγάλωσε τη φροντίδα για τον τόπο.Το Ζαγόρι «το φιλόμουσον».
Σε κάθε δυσκολία η Ήπειρος έστρεφε τα μάτια της προς το ανεξάρτητο και συνετό Ζαγόρι καρτερώντας.«Να δούμε τι θα κάνει το Ζαγόρι...»

Γεφύρι Πλακίδα ή "Κάμπια εν κινήσει" ή "Καλογερικό".
Και δεν είναι υπερβολή.. Λίγο έξω από τους Κήπους υπάρχει μια γέφυρα με τρεις τοξωτές καμάρες πάνω από το ρέμα Βικάκη. Όταν για πρώτη φορά την αντικρίζουμε από τη "δημοσιά", είναι δύσκολο να την αγνοήσουμε. Η πρόσβαση είναι εύκολη, καθώς αφήνοντας τον κύριο δρόμο περπατάμε περίπου 50m, για να φτάσουμε σε αυτό το αρχιτεκτονικό αριστούργημα μιας άλλης εποχής...
Από www.agrotravel.gr

Η Χαράδρα του Βίκου, το μοναδικό φαινόμενο σε όλη την Ευρώπη με αναφορά και στο βιβλίο Γκίνες, ως το βαθύτερο φαράγγι του κόσμου.
Η αρχή του είναι από τη γέφυρα του Κόκκορου και το τέλος του στη γέφυρα Βοϊδομάτη.
Ο ρους του ποταμού έχει κατεύθυνση από ανατολικά προς τα δυτικά. Ένα μονοπάτι που πηγαίνει πότε από τη δεξιά όχθη και πότε από την αριστερή οδηγεί τον επισκέπτη μέσα στη χαράδρα που σχηματίζεται από κατακόρυφους βράχους μέγιστου ύψους 950μ.
Το πλάτος της χαράδρας στη βάση (κοίτη) κυμαίνεται από 30 μέχρι 100 μέτρα και το μήκος είναι περίπου 12 χιλιόμετρα.
Εκεί μέσα ο επισκέπτης θα βρεθεί στον κόσμο της ησυχίας, στο βασίλειο των αετών και των αγριμιών. Στις πλαγιές, στους γκρεμούς και στις σπηλιές ζουν ακόμα αγριόγιδα.

Εθνικός Δρυμός Πίνδου ή αλλιώς “Βάλια Κάλντα”, που στα βλάχικα σημαίνει “Ζεστή Κοιλάδα”. Το όνομα της το πήρε κατ’ ευφημισμό μια και αποτελεί μια από τις πιο κρύες και υγρές περιοχές της πατρίδας μας. Η μεγάλη κοιλάδα με πυκνά δάση πεύκων και οξιάς, την οποία διασχίζει ορμητικά ο παραπόταμος του Αώου, το Αρκουδόρεμα, περικυκλωμένος από τα επιβλητικά απόκρημνα βουνά του Λύγκου, αποτελεί το ορόσημο του Δρυμού.
Η συνολική έκτασή του δρυμού είναι 7.000 εκτάρια και ανήκει στους νομούς Ιωαννίνων και Γρεβενών.
Χαρακτηριστικό του Δρυμού είναι οι ψηλές, χιονισμένες κορυφές, οι ατέρμονες κορυφογραμμές, τα αιωνόβια σκοτεινόχρωμα δάση κωνοφόρων, φθινοπωρινά δάση οξιάς, καταπράσινα λιβάδια, πηγές νερού σαν κρύσταλλο και κελαριστά ρέματα.
Όλα αυτά δημιουργούν ένα μοναδικό άγριο περιβάλλον μέσα σε ένα καταπληκτικό αλπικό τοπίο.
Το πλούσιο και άγριο φυσικό περιβάλλον του Δρυμού αποτελεί καταφύγιο για την άγρια ζωή του βουνού. Επίσης, το υγρό κλίμα είναι ιδανικό για τα δέκα είδη ερπετών του Δρυμού. Μερικά από αυτά είναι ο ασινόφιδο, η σαΐτα και το λιμνόφιδο. Τη μεγαλύτερη όμως παρουσία στο Δρυμό την έχουν τα πουλιά.

Το θέατρο της Δωδώνης είναι το μεγαλύτερο της χώρας. Φέρει την σφραγίδα του βασιλιά Πύρρου. Αποκαλύφθηκε από το Σωτήρη Δάκαρη ο οποίος μαζί με την ομάδα του προχώρησε στην αναστήλωση. Το θέατρο από τα τέλη της δεκαετίας του ΄90 μένει κλειστό και αίτημα όλων των φορέων της περιοχής είναι η άμεση αποπεράτωση των εργασιών, ώστε να ακουστεί και πάλι ο λόγος των τραγικών.

Νεότερες αναρτήσεις Παλαιότερες αναρτήσεις Αρχική σελίδα